In het Canvas Organisatiekracht vormen de Helping Hands de verbinding tussen de Company Settings en de Social Proof. De Company Settings staan voor de zakelijke, rationele uitwerking en invulling van de ambitie van de organisatie. Ook wel te duiden als de bovenstroom. Toch voel je op je klompen aan dat een missie zonder drive, een visie zonder ‘wij-gevoel’ etc. levenloos is. Social proof zorgt voor de benodigde daadkracht, energie, spirit en dynamiek. Social proof staat voor de factor mens en is ook te duiden als de onderstroom.
In deze blog is het goed om de begrippen bovenstroom en onderstroom nader te definiëren. De verschillen in dynamiek te ontdekken en de uitdagingen voor de Helping Hands te benoemen.
De bovenstroom (company settings)
Laat zich omschrijven als bewust, rationeel, zichtbaar, maakbaar, voorspelbaar en directief. Het laat zich managen met gedrag en vaardigheden en kan worden aangeleerd. De bovenstroom wordt gedomineerd door het bedrijfseconomische en bedrijfskundige jargon en de daarbij passen stijlen van denken. De bovenstroom steunt in sterke mate op het idee dat het proces van organiseren beheerst kan en moet worden door er strak op te sturen en te controleren.
De onderstroom (sociaal proof)
Is onbewust, intrinsiek, irrationeel (zonder eenduidige argumenten), weinig zichtbaar. Het is associatief: krijgt betekenis in de manier waarop individuen in gezamenlijkheid met elkaar omgaan. De onderstroom laat zich eerder begeleiden met gevoel, intuïtie en vertrouwen. De onderstroom herkennen en begrijpen kan alleen maar door er midden in te gaan staan en de organisatie heel bewust te ervaren door deel uit te maken van het associatieve karakter.
Het verschil in dynamiek
Hoewel beide stromen twee helften van dezelfde bol zijn en elkaar nodig hebben, is de verbinding in praktijk nog niet vanzelfsprekend. De stromen hebben elk een eigen dynamiek. Traditioneel ligt de focus vaak van nature op de bovenstroom. Omdat deze zo zichtbaar, zo grijpbaar, zo logisch en daarmee onbetwistbaar is. De onderstroom is veel minder zichtbaar. Veel minder vatbaar voor grip. Toch is er altijd een onderstroom. Je kunt deze niet negeren. Kenmerkende verschillen tussen bovenstroom en respectievelijk onderstroom zijn bijvoorbeeld:
· Doelstellingen versus intrinsieke motivatie;
· Bewust rationeel versus onbewust intuïtief;
· Lineair planbaar versus grillig en impulsief;
· Sturing en beheersing versus begeleiden met aandacht en vertrouwen.
Het allerbelangrijkste verschil is dat de onderstroom de prestatie normeert maar dat de onderstroom de prestatie uiteindelijk realiseert. Zeker in organisaties waar mensen het echte verschil maken. Oprechte aandacht voor de onderstroom, de social proof in het Canvas Organisatiekracht, zal zich uitbetalen.
Serieuze valkuilen
Serieuze valkuilen die ik in de praktijk vaak zie is dat er te weinig aandacht is voor de sociaal proof (onderstroom) omdat het zo ongrijpbaar lijkt. Structuuroplossingen voor cultuurissues omdat er geen tijd is om te temporiseren. Het ontbreken van één of meer essentiële Helping Hands waardoor ook de verbinding tussen delen van de company settings en de social proof onder druk staat. Het ligt ook niet voor de hand dat alle benodigde Helping Hands in één enkele persoon verenigd zijn. Dat brengt ons als vanzelf bij de uitdagingen.
Uitdagingen per Helping Hand
Dat brengt ons bij de kracht van de Helping Hands: Het verbinden van de company settings (als bovenstroom) en de social proof (als onderstroom), rekening houdend met de verschillen in dynamiek.
Helping Hands | Uitdaging |
Visionair | Creëren van een duurzame toekomstvisie voor de organisatie waarin medewerkers zich in herkennen en er deel van willen uitmaken. De uitdrukking ‘culture eats strategy for breakfast’, is hier beslist op zijn plaats. |
Inspirator | Creëer een missie die van de belofte aan de klant/doelgroep ook tot een intrinsiek gevoelde opdracht aan jezelf (medewerker/team/organisatie). De missie moet meer zin dan een mooi volzin. Men wil de waarde ervan doorleven als voedingsbodem voor een gezamenlijke strijdmacht. |
Strateeg | Strategische keuzes maken: Wat zijn de doel? Hoe gaan we die bereiken? Wat is de waardestrategie? Wat doen we wel en wat doen we niet? Creëert bewustzijn bij medewerkers over het waarom, wat en hoe. |
Architect | Inrichten van een enterprise-architectuur (business- en informatiearchitectuur) zodat de samenhang duidelijk is. |
Bouwer | Geef de organisatiestructuur en de samenwerkingsverbanden vorm zodat in co-creatie duidelijk wordt hoe de afzonderlijke organisatie-onderdelen tot elkaar in verhouding staan. |
Verbinder | Ontwerp vloeiende end-to-end procesketens waarbij medewerkers gestimuleerd worden tot zelforganisatie voor maximaal draagvlak. In het proces komt alles samen: de doelstelling, het vakmanschap, teamwork, kwaliteitsnormen, afspraken, kaders etc. |
Navigator | De organisatie op koers houden en bijsturen waar nodig. De medewerkers bewust maken hoe de organisatie ervoor staat. |
Doener | De belofte aan de klant volgens de verwachtingen en kwaliteitseisen waarmaken en de betekenis van de eigen bijdrage ervaren en gewaardeerd zien. |
Coach | Stimuleren van een lerende organisatie waarin ook groei en verbetering van de medewerkers centraal staat. Organisatiekracht heeft tijd en oprechte aandacht nodig. Stilstaan, reflecteren, aanpassen en elke dag een beetje beter worden. |
Natuurlijk is dit nog maar een summiere uiteenzetting. Ik ben ook benieuwd naar jouw ervaringen en ideeën. Deel ze gerust.
Comments